Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliği ve Pomem Sağlık Raporundan Elenenler İçin İdari Dava ve Yürütme Durdurma Süreci
Bu konuya ilişkin yaşanan mağduriyetler için idare hukukunda uzmanlaşmış Avukat Umur Yıldırım'ın görüşüne başvurduğumuzda ; "Yönetmelik detaylı bir şekilde düzenlenmiş olsa da uygulamada yaşanan aksaklıkların; doktorların ve emniyet personellerinin yönetmeliğe hakim olmaması sebebiyle aday öğrencilerin ve memurların birçoğunun mağduriyet yaşadığını, Pomem, Pmyo ve Paem kapsamında bir çok komiser yardımcısı ve polis adayının bu yüzden elendiğini ve okuldan atıldığını" belirtmektedir. Polis okullarından sağlık sebebiyle elenenler için birçok dava açan ve kazanan Avukat Umur Yıldırım; sağlık sebebiyle Pomem, Pmyo ve Paem'den ilişiği kesilen adayların 60 gün içinde İdare Mahkemesi'nde yürütme durdurma istemli iptal davası açması gerektiğinin altını çiziyor. (Detay için TIKLAYINIZ)
a. Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliği
Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliği 3 Ocak 2018 Çarşamba günü yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik; 4/6/1937 tarihli ve 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanununun 4 üncü maddesine, 25/4/2001 tarihli ve 4652 sayılı Polis Yüksek Öğretim Kanununun 30 uncu maddesine, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Yönetmeliğin amacı; okullara alınacak öğrencilerde, Emniyet Teşkilatı kadrolarına yapılacak ilk atamalarda, öğrencilikten veya memuriyetten ayrıldıktan sonra yeniden öğrenciliğe veya memuriyete geri dönüşlerde, Emniyet Hizmetleri Sınıfı dışında kalan diğer hizmet sınıflarına açıktan yapılan atamalarda ve naklen atamalarda, öğrencilikte veya memuriyette hastalanma durumlarında, malullük ve vazife malullüğünde, vazife malulü olarak çalışmaya devam etme durumunda ve hizmet sınıfı değişikliklerinde aranacak sağlık şartlarına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliği; okullara öğrenci alımında, öğrencilikte, Emniyet Teşkilatı kadrolarına yapılacak ilk atamalarda, öğrencilikten veya memuriyetten ayrıldıktan sonra yeniden öğrenciliğe veya memuriyete geri dönüşlerde, Emniyet Hizmetleri Sınıfı dışında kalan diğer hizmet sınıflarına yapılan açıktan atamalarda ve naklen atamalarda, memuriyette, malullük ve vazife malullüğünde, vazife malulü olarak çalışmaya devam etme durumunda, hizmet sınıfı değişikliklerinde aranacak sağlık şartlarını, giriş raporu ve son durum-dilim belirtir sağlık kurulu raporu alınmasını, bu raporların ayrıntılarını ve bu raporlara göre yapılacak işlemlere ilişkin hususları düzenler. Polis Akademisi bünyesinde eğitim veren Pomem, Pmyo ve Paem'e öğrenci alınırken bu yönetmelik kapsamında sağlık değerlendirilmesi yapılır.
b. Pomem, Pmyo ve Paem'e Girişte Sağlık Raporu
Pomem, Pmyo ve Paem alınacak polis öğrenci adayları için düzenlenecek giriş raporları, okulların denetim ve gözetiminde tam teşekküllü hastanelerden aldırılır. Tam teşekküllü hastaneler, giriş raporlarını yönetmeliğe uygun olarak düzenler. Özel hastane veya sağlık ocağından alınan raporlar okula girmek için kullanılamaz.
Raporda teşhis ve karar haneleri boş bırakılamaz. Bir hastalık tespit edilmesi halinde, teşhis hanesine, hastalıkla birlikte hangi dilimde olduğu da yazılır, hastalığı olmayanlar için teşhis hanesine "Sağlam" yazılır. Karar hanesine "Öğrenci Olur" ya da "Öğrenci Olamaz" kararı yazılır. Laboratuvar ve diğer test yöntemlerinin sonuçları, muayene bulgu ve sonuçları ile teşhis, dilim ve karar arasında çelişki olamaz.
Polis Akademisi bünyesinde eğitim veren Pomem, Pmyo ve Paem'e alınacak öğrenci adayları, A dilimi sağlık şartlarına uygun olmak zorundadırlar. Yönetmelikte bire bir karşılığı olmayan durumlarda, yönetmeliğin 21 inci maddesi gereği, öğrenci adayının muayenesini yapan hastane sağlık kurulu doktorları, kişinin hastalığının uygun olabileceği dilim hakkında karar verir. B-C-D-E dilimlerinde geçen hastalığı olanlar veya 21 inci madde gereği değerlendirildiğinde hastalıklarının B-C-D-E dilimlerine uyduğuna, A dilimine uymadığına karar verilenler öğrenci olamazlar. Bu durumda okula alınmazlar veya geçici kaydı yapılışsa ilişiği kesilir.
Öğrenci adayı hakkında bulgu ve teşhis varsa raporu Sağlık Daire Başkanlığına gönderilir. Sağlık Dairesi Başkanlığı, öğrenci adaylarına ait giriş raporları ve sağlıkla ilgili diğer belgeleri, sağlık komisyonu tarafından incelenir. Bu inceleme sonucunda; rapordaki laboratuvar ve diğer test yöntemlerinin sonuçları, muayene bulgu ve sonuçları ile teşhis, dilim ve karar arasında çelişki olmayan durumlarda, öğrenci adayı hakkında tek raporla, "Öğrenci Olur" veya "Öğrenci Olamaz" şeklinde kesin karar verilebilir.
Aksi durumda bulgu, teşhis ve dilim yönünden, verilen kararın bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmadığının tespiti halinde; rapor aynı hastaneye iade edilebilir veya öğrenci adayı başka bir tam teşekküllü hastaneye bulgu, teşhis, dilim ve karar ile ilgili sağlık kurulu raporu aldırılmak üzere sevk edilebilir.
Fakat bir çok polis öğrencisi bu süreçlerden geçirilmeden ilişiği kesilmekte ve mağdur edilmektedir. Son olarak Paem, Pomem, Pmyo yönetmeliklerinde yapılan değişiklikle sağlık kurulu raporu olumsuz olan adaylar, ilişiklerinin kesildiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde "bir defaya mahsus olmak üzere" devlet hastanelerinden alacakları "sağlık durumunun düzeldiğine" ilişkin rapor ile başvurmaları halinde, sağlık kurulu raporu aldırılmak üzere tekrar hastaneye sevk edilecek.
c. Pomem, Pmyo ve Paem Sağlık Raporundan Elenenler İçin İdari Dava
Polis Akademisi bünyesinde eğitim veren Pomem, Pmyo ve Paem'de eğitim görürken sağlık sebebiyle okuldan ilişiği kesilen öğrencilerin 60 gün içerisinde, idare mahkemesinde yürütme durdurma istemli idari dava açmaları gerekmektedir. 60 günlük süre hak düşürücü süre olup geçirildiği takdirde dava açma hakkı son bulacaktır.
Açılacak idari davada davalı kurum Emniyet Genel Müdürlüğü'dür. Yanlış belirtilmesi durumunda idare mahkemesi tarafından resen hasım düzeltme kararı verilir. Pomem sağlık şartları nedeniyle elenen polis öğrencilerinin bu hususa dikkat etmeleri gereklidir.
Spesifik bir alan olan idare hukukunun içerisinde daha da spesifikleşmiş bir konu olan Polis Okulu sağlık davaları hakkında açılacak yürütme durdurma istemli iptal davasının, idare hukukunda uzmanlaşmış avukat tarafından yürütülmesi, hak kayıpları yaşanmaması ve bir an önce okula dönme açısından büyük önem arz etmektedir.
d. Sağlık Raporundan Elenenler İçin Yürütme Durdurma Kararı
Yürütmenin durdurulması konusunda temel düzenleme Anayasanın 125.maddesinin 5.fıkrasıdır. Anılan fıkrada; "İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda gerekçe gösterilerek yürütmenin durdurulmasına karar verilebilir" hükmü düzenlenmiştir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununu 27.maddesinde, yürütmenin durdurulması kararı verilebilmesi için 2 şartın birlikte gerçekleşmesi gereklidir. Bunlar;
"a) İdari işlemin uygulanması Halide telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve
b) İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olmasıdır"
Şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda gerekçe göstererek yürütmenin durdurulması kararı verebileceği kabul edilmiştir.
Yürütme durdurma kararı 2 şekilde verilir. Birincisi idarenin savunması alındıktan sonra bu kararın görüşülmesi şeklinde gerçekleşirken, ikincisi idarenin savunması alınmadan yürütme durdurma kararının verilmesi halidir. Savunma alınmadan verilen yürütme durdurma kararı davanın açılmasından itibaren 5-10 gün içinde çıkan hızlı bir karardır. Savunma alındıktan sonra verilecek yürütme durdurma kararı ise yine davanın açılmasından itibaren 2-3 ayı bulmaktadır. Avukat Umur Yıldırım; "Polis okulu sağlık davalarında, idare mahkemelerinin savunma almadan yürütme durdurma verebildiklerini" ifade etmektedir.
Savunma alınmadan yürütme durdurma kararı verilebilmesi hususu İYUK 27.maddede düzenlenmiştir. Bu madde kapsamında; "Uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerin yürütülmesi, savunma alındıktan sonra yeniden karar verilmek üzere, idarenin savunması alınmaksızın da durdurulabilir."
Pomem sağlık sebebiyle elenme davalarında savunma alınmadan yürütme durdurma kararı:
"Öğrenci olan davacının Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğünden ilişiğinin kesilmesine ilişkin olan dava konusu işlemin, uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceği ve uygulanmakla etkisi tükenebilecek nitelikte bulunması nedeniyle, davalı idarenin savunması alınıp ya da savunma süresi geçip yeni bir karar verilinceye kadar dava konusu işlemin yürütülmesinin durdurulmasına, 2577 sayılı Kanunun 16. maddesinin 5. fıkrası uyarınca dava konusu işleme ilişkin tüm bilgi ve belgeleri içeren işlem dosyasının aslı veya onaylı bir örneğinin idarenin savunması ile birlikte Mahkeme Başkanlığına gönderilmesi gerektiğinin davalı idareye duyurulmasına, savunma verilebilmesi için davalı idareye (15) gün süre tanınmasına, ../../2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi."
Polis okulu öğrencisinin devre kaybetmemesi için yürütme durdurma kararının erken alınabilmesi çok büyük önem arz etmektedir. Bu sebeple idari davanın titizlikle ve dikkatli bir şekilde yürütülmesi gereklidir.
